Adresowanie w sieci komputerowej – co to jest adres IP i do czego służy?

Adres IP jest unikatową liczbą, nadawaną urządzeniom podłączonym do sieci komputerowej, która umożliwia im wzajemną komunikację i jednoznaczną identyfikację. Adres ten jest przypisywany do konkretnego urządzenia, a dokładnie do karty sieciowej, w jaką jest ono zaopatrzone. Adres IP nie jest jednak przyporządkowany na stałe tak, jak adres MAC.

Jak zbudowane są adresy IP?

Budowa adresu IP zależy od zastosowanej wersji. Aktualnie stosuje się dwie wersje adresów IP: IPv4 i IPv6. Pierwsza z nich używa zapisu w formie 32-bitowych liczb dwójkowych, a zapisuje się go jako cztery oktety w postaci dziesiętnej, z których każdy oddzielony jest kropkami, np. 173.194.49.10. Tak zapisany adres składa się z dwóch części: sieciowej, znajdującej się z lewej strony adresu, oraz z hosta, który tworzony jest przez pozostałą część adresu. To on stanowi właściwy adres komputera. Z kolei dwa adresy rozróżniane są przez 32-bitową maskę podsieci, która dzieli pulę adresów IP na podsieci, czyli – innymi słowy – dzieli adres IP na dwie części: hosta i sieciową.

Druga wersja protokołu, IPv6, powstała w odpowiedzi na wyczerpywanie się puli dostępnych w IPv4 adresów. Jego zadaniem jest zwiększenie liczby dostępnych adresów przez wydłużenie długości adresu z 32 bitów do 128 bitów. Protokół ten charakteryzuje ponadto uproszczenie nagłówka oraz zapewnienie jego elastyczności dzięki wprowadzeniu rozszerzeń. Protokoły IPv4 i IPv6 nie są ze sobą kompatybilne, w wyniku czego wymuszone zostało stosowanie w urządzeniach sieciowych obu protokołów jednocześnie.

Adres dynamiczny czy stały?

Adres IP może być przypisany na stałe do urządzenia (adres stały) lub przydzielany za każdym razem, kiedy urządzenie łączy się z siecią, albo co jakiś czas, gdy urządzenie pracuje w sieci ciągle (adres dynamiczny). Jeśli korzystasz z urządzeń z dynamicznym IP, to sprawdź, kiedy zmienia się Twój IP w Internecie na: https://nasz.orange.pl/t5/Modemy-i-routery/Cz%C4%99sta-zmiana-IP/m-p/13541

Adres stały jest niezmiennie przypisany do konkretnego użytkownika, jednak korzystanie przez kilku użytkowników z jednego publicznego adresu IP jest jak najbardziej możliwe. Z kolei w adresach niepublicznych, przeznaczonych dla sieci lokalnych i przypisywanych przez administratora, wykorzystywany jest TCP/IP, a adresy wyglądają następująco: 10.x.x.x lub 192.168.x.x. Sieci takie stosowane są często w firmach lub urzędach.

Co daje dynamiczny lub stały adres IP?

Obie kategorie adresów IP mają swoje zalety i wady. Zaletą stałego adresu IP jest możliwość łatwego podłączenia własnego serwera do sieci internetowej. Stały adres jest też potrzebny, gdy korzysta się z usług i zasobów sieciowych, które identyfikują użytkownika na podstawie adresu IP.

Dla większości domowych użytkowników wystarczy adres dynamiczny. Dzięki temu, że jest on przyznawany po każdym połączeniu z Internetem, stanowi wygodne rozwiązanie dla osób, które często korzystają z portali, ograniczających dostęp do swoich zasobów dla poszczególnych adresów IP. Połączenie z nowego IP odczytywane jest jako odwiedziny nowego użytkownika i otwiera dostęp do przechowywanych treści. W ten sposób można np. obejść zabezpieczenia niektórych serwisów hostingowych.

Dynamiczny IP Internetu pozwala także ominąć blokowanie użytkowników nakładane przez administratorów portali, choć z drugiej strony można samemu stać się mimowolną ofiarą „bana” nałożonego na kogoś innego. Dynamiczny adres IP wbrew pozorom nie zapewnia pełnej anonimowości w sieci, zwłaszcza jeśli jest to adres z puli IPv6, który w swojej strukturze pokazuje unikalny adres komputera lub innego urządzenia (tzw. MAC) w Internecie, a do jego ukrycia konieczne jest włączenie zaawansowanych ustawień prywatności.

Lista popularnych programów do zmiany IP (głównie VPN-ów i podobnych narzędzi) dostępnych w 2025 roku. Programy te pozwalają ukryć Twój prawdziwy adres IP, zmienić lokalizację wirtualną i zwiększyć prywatność online.

1. NordVPN – Popularny VPN oferujący szybkie serwery w ponad 60 krajach, zaawansowane szyfrowanie i funkcje jak NordLynx do zmiany IP.
2. ExpressVPN – Niezawodny VPN z serwerami w 105 krajach, prostym interfejsem i wysoką prędkością do anonimowego surfowania.
3. Proton VPN – Darmowy i płatny VPN z naciskiem na prywatność, oferujący serwery w 85+ krajach i brak logów aktywności.
4. Surfshark – Budżetowy VPN z nieograniczoną liczbą urządzeń, szybkimi serwerami i funkcją zmiany IP w 100 krajach.
5. CyberGhost – VPN z intuicyjnym interfejsem, dedykowanymi serwerami do streamingu i zmiany IP w 90+ lokalizacjach.
6. Windscribe – Darmowy VPN z limitem 10 GB miesięcznie, oferujący prostą zmianę IP w kilkunastu krajach w wersji podstawowej.
7. TunnelBear – Przyjazny dla początkujących VPN z kolorowym interfejsem, umożliwiający zmianę IP w 47 krajach w wersji płatnej.
8. Hide.me – VPN z darmową opcją (10 GB/miesiąc) i szybkimi serwerami w 80+ lokalizacjach do zmiany IP bez logów.
9. Tor Browser – Darmowa przeglądarka oparta na sieci Tor, która zmienia IP poprzez routing przez wiele węzłów na całym świecie.
10. OpenVPN – Open-source’owe oprogramowanie do tworzenia własnych połączeń VPN, wymagające konfiguracji serwera do zmiany IP.

Uwagi

• Darmowe vs. płatne: Darmowe opcje (Proton VPN, Windscribe, Hide.me) mają ograniczenia (przepustowość, liczba serwerów), a płatne oferują więcej funkcji i stabilność.
• Legalność: Zmiana IP jest legalna w Polsce, o ile nie służy do nielegalnych działań (np. oszustw).
• Zastosowanie: VPN-y są idealne do zmiany IP, ochrony prywatności, odblokowania treści (np. Netflix) lub оbchodzenia cenzury.